Bible ah hian abik Thuthlung Hlui a Pathian/Isua Krista he khawvela a rawn inlan dan hi kawng hnihin ṭhen a ni a, christophany leh theophany tiin an sawi ṭhin.
Christophany chu Pathian/Isua a tâka mihring te hmuh theih leh khawih theih taksa neia a rawn inlanna hi a ni a. Genesis 18:1-33 a Abrahama'n mikhual pathum a neih zinga Pathian rawn inlar te, Genesis 32:22-30 a Jacoba'n mi pakhat a buan ang te kha.
Theophany thung erawh chu Pathian/Isua inlarna mihring mit a chiang taka hmuh theih ni lo, a hlimthla leh a thawmri aṭangte a hriat theih a ni thung. Exodus 3:2 a Mosia hma a hnimbuk meialh anga inlar te, Daniel 3:25 a rawhtuina meipuia Sadraka, Mesaka leh Abednagoa te zinga rawn inlar ang te kha theophany tih a ni thung.
Melkisedeka (Melchizedek) chu tunge ni ta ang?
Bible a Melkisedeka kan hmuhna hmasa ber chu Genesis 14 :18 ah khan a ni a. Abrahama a fapa Lota leh a chhungte chu Kanaan ram lal ten an rûn a, sal ah an man a, Abrahama chuan a va beih a, ral lak sum ṭhahnem tâk nen hruai kir leh a. Abrahama chu Sodom khaw Lal chuan alo hmuak a, hetah hian mi pakhat a rawn inlan ve a, chu chu Melkisedeka a chu a ni.
"Tin, Salem khaw lal Melkisedeka chuan chhang leh uain a rawn la a: ani chu Pathian Chungnungbera puithiam a ni a.
" Tin, ani chuan Abrama chu mal a sâwm a, "Lei leh vân neitu Pathian Chungnungbera chuan Abrama malsâwm rawh se.
I hmêlmate i kuta petu, Pathian Chungnungbera chu fakin awm bawk rawh se," a ti a. Tin, Abrama chuan ani chu engkim chu sâwma pakhat a pe a.
Melkisedeka chu "Pathian Chungnungbera puithiam" (Priest of God Most High) a ni. Melkisedeka chuan Abrahama mal a sàwm thu kan hmù a, Hebrai 7:7 ah chuan “malsawmna dawngtu Abrahama ai hian a malsawmtu Melkisedeka hi a ropui zawk thu a sawi” a, hei hian Melkisedeka ropui zia a tarlang. Tin, Abrahama'n a rallak sum aṭangin engkim sawma pakhat (tithe) a pek thu a sawi a, hei hi Bible in sawma pakhat pek thu a sawina hmasa ber a ni.
Pathian Chungnungbera puithiam Melkisedeka chu tu nge a nih?
Genesis bakah hi chuan Melkisedeka hi Thuthlung Hlui buah vawikhat chiah sawi lan leh a ni a. Sam 110:4 a Lal Isua chungchang Lal Davida'n a sawi chiah kha a ni.
“LALPAN chhia a chham a, a lamlet tawh lo vang, "Nang zawng Melkisedeka awm dang anga Chatuan Puithiam i ni e," tiin”.
Thuthlung Thar ah erawh chuan Melkisedeka nihna dik tak Hebrai ziaktu chuan a rawn sawi ta a.
Hebrai 5-7 inkar kan chhiar chuan Lal Isua Krista chu Melkisedeka anga "Chatuan Puithiam" anih thu a rawn sawi ta.
Genesis a Abrahama hnen rawn inlan Salem khaw lal Melkisedeka. "Salem" tih chu hebrew ṭawngin "remna" tihna a ni a, ani chu "Remna Lal" tihna alo ni a,. Melkisedek tih chu "Dikna Lal" tihna anih thu a sawi ta bawk.
Tunge Remna Lal chu?
Zawlnei Isaia chuan 9:6 ah "Kan tan naupang a lo piang a, fapa pêkin kan awm ta a........ a hmingah chuan, Maka, Remruattua, Pathian Chaka, Chatuan Pa, “REMNA LAL” an ti dawn si a" tiin alo sawi a. Tin, Hebria 1:8 ah Pa Pathian chuan Lal Isua hnenah “Aw Pathian, i lalthutphah chu Chatuanin a awm tur a ni; DIKNA LAL tiang pawh chu I ram RAM LAL TIANG chu a ni” tiin a lo sawi bawk a. He chang tlawh chhan hian chu Melkisedeka a chu Lal Isua nen thuhmun an lo ni reng mai tih a tarlang chiang hle awm e.
Melkisedeka chu thlahtu bul nei lo a ni.
Mihring pangngai reng reng ah chuan thlahtu kan nei a, a bikin Israel leh Juda mi te chuan thlahtute an ngaih pawimawh em em ṭhin, mahse Hebrai bu chuan "Chatuan puithiam" Melkisedeka chu chutiang reng reng a neih loh thu a sawi.
Hebrai 7:3 "ani chu pa nei lovin, nu nei lovin, chi thlahtute chanchin nei lovin, awm tan ni nei lovin, nun tawp pawh nei hek lovin PATHIAN FAPA ANGA SIAM A NI ZAWK".
Melkisedeka a chu "awm ṭan ni leh tawp pawh nei lo, thil siam chhuah emaw thil dang aṭanga lo awm nilo, amah a awm tawp (self exist) " a ni a, chutiang chu mihringah an awm ngai lo, hei hian Pathian nihna a nei tih chiang takin a sawi fiah a, Lal Isua nihna nen thuhmun a ni tih kan hre leh thei ang.
Tin, puithiam reng reng thlahtu bul record nei lo chu Israel te dân ah puithiam ah an awm thei lo (Ezra 2:62) mahse Melkisedeka erawh "Pathian Chungnungbera puithiam" a ni thung a. Thuthlung Hlui dân ah chuan Levia chite chiah lo chu puithiam an ni ngai lova, Levia chite ho puithiamna (priesthood) chu Abraham thlah aṭangin a ni a, Abrahama chuan Melkisedeka chu sawma pakhat a pe thung.
Lal Isua Krista pawh Lei leh Van inkar a puithiam niin, Pa Pathian chuan "Puithiam Lalberah" a ruat a, Melkisedeka awm dan ang chiahin thihna hnehin a tho leh a, ami te tan chhandamna kawng min hawn sak a. Melkisedeka an puithiam hna "awm ṭan leh tawp hun a nei lo ang chiah in", Lal Isua pawh vawiin ah leh kumkhua in kan Puithiam Lalber a ni reng a.
Melkisedeka khan Abrahama hnehah "chhang leh wine" a rawn hlan ang chiah khan, Lal Isua kan tan a taksa (chhang) leh a thisen (uain) min hlan a. Ami te tan chhandamna puithiam hna chu min thawh sak a ni.
Abrahama hunlai khan Pathian fapa ni turin Mari pum aṭangin rawn piang lo mahse, Melkisedeka (Pathian fapa anga siam) - Hebrai 7:3 angin a rawn inlan a. Puithiam Lalber pahnih a awm theih lova, pakhat chiah Chatuan a awm reng tur chu Lal Isua Krista a ni a. Melkisedeka chu Lal Isua rawn inlarna hmasa, a hlim thla a ni a. Chuvangin Melkisedeka leh Lal Isua Krista hi mi pakhat, mi thuhmun reng a ni.