Khawvel hnam hrang hrang te hi sakhua na leh culture a zirin, tihdan phung leh rindan mak tak tak hi kan lo nei nasa hlawm khawp mai.
Amazon ramngaw chhah taka awm hnam mawl chikhat SaterĂ©-MawĂ© tribe te pawh hian puithĂșna mak tak mai an nei a, mipa naupang rawn puitling tur kum 12 chin chunglam ho chu 'mipa dik tak' a ni tih finfiahna turin 'fiahna hautak zet' (initiation rites) an paltlang angai Èhin.
Khawvel a fanghmir seh/zuk nĂą ber ni hial an sawi, a scientific name "Paraponera clavata" a seh a nat ĂȘm avanga silai a kah nen thuhmun hial a an tehkhin fo, a common atana "Bullet Ants" an tih te chu ramhnuai ami va man khawmin, hnim hnah chikhat tui nen an chawhpawlh ah an dah a, chu hnim hnah chuan fanghrim te chu ti rĂ»i in unconscious in a awm tir a, chung fanghmir nikhaw hrelo a awm te chu a bik tak a an siam kutkawr (gloves), hnah chikhat hnĂąng ang deuh a an tah ah chuan a mawng lam (zuk na lam) chhunglam ah dahin chhuak thei si lovin, an chilh bet ta tlat a.
Fanghmir nikhaw hrelo awm te an rawn harh fel hnu chuan chung mipa naupang te kut pahnih chu, an gloves siam chhunga fanghmir thinrim tam tak ten duhtawk a an lo seh tur atan an va rawlh lut ta Èhin a, minute 5 chhungin chu dĂąwi hla chham pahin an lam pui ta Èhin a ni.
Hetiang an paltlang theih chuan mipa dik tak angin an hnam zinga chhiar ani ve chauh Èhin, SaterĂ©-MawĂ© hnam mawl ho zinga an hotupa (Chief) chuan âmipa chu inhlanna, tawrhna leh natna te an thunun theih hunah chauh mipa diktak ah chhiar ani Èhinâ tiin an ritual pawimawh em em chungchang hi a sawi a ni.
Paraponera clavata hi insect zinga mi zuk/seh na ber pawl ani a, South America rama Honduras
đđł leh Brazil
đ§đ· vel bawr ah te an awm ber a, an venom hi a chak em avangin mal khat in mihring a zuk pawhin nilengin na an tawrh avangin "24-hour ant" tih te pawn an sawi Èhin.
Mihring kut a seh tirh chuan hunrei lo te chung an kut chu che thei lovin a zeng a, a hnu ah nasa takin a khĂ»r (shake) a, meisa a kang ang hial ten a awm bakah unconscious leh hallucination nen sawifiah phahbaka nĂą a tawrh tir zui Èhin. Scientist Èhenkhat ten mihring in nĂą tawrh theih zat chhutna 'pain scale' an siam (1 - 5) ah pawh 4+ lai a hawlh pha a, mihring a immune system nei chhe zual deuh te chu nĂą tuar zo lovin a thih phah theih hial niin an sawi bawk.
âTawrhchhel na pawh hi huaisenna chikhat chu ani ngei mai, mahse chhia leh Èha hriatna aÈanga hlauhawm leh hrehawm hrechiang hmasa phawt a, tuar chhel te hi mi huaisen te chu anniâ